Wat is geluid?
Alle geluiden die wij waarnemen, zijn in realiteit de trillingen in de luchtdruk die ons trommelvlies opvangt, lees hierover de blogpost waaruit bestaan onze oren en wat is geluid? Als deze trillingen worden doorgegeven aan onze hersenen, worden ze omgezet in informatie, in geluid. Afhankelijk van de hoeveelheid energie in de trillingen (het geluid dus) nemen wij iets waar als luid of zacht. Hoe meer energie een bepaalde toon heeft, des te luider wij deze toon vinden.
Maar wat geluid is, dat is voor iedereen anders. Zeker mensen die bijvoorbeeld hoogsensitief zijn, zullen gevoeliger zijn voor geluid dan iemand anders. Terwijl iemand die hardhorend is, iets beter geluid kan verdragen. De meeste mensen hebben er ook last van als er in hun slaapkamer bijvoorbeeld een geluid te horen is. Geluidsoverlast belet om rustig in te slapen. De waarneming van geluid en geluidsoverlast is dus subjectief. Verschillen in geluidssterkte bij een hoog aantal decibel nemen wij ook niet meer zo nauwkeurig waar. Ook hangt het af van de afstand die wij hebben tot de geluidsbron of we iets storend vinden of niet.
Hoe kan je geluid objectief meten?
Geluid wordt gemeten in decibel. Je ziet bij de verschillende mobiele airco’s en ventilatoren decibel staan bij de kenmerken. De decibel geeft de intensiteit van een geluid weer. Dat is wat wij waarnemen als hoe luid een geluid is. Hoe hoger het aantal decibels, hoe hoger iets voor ons klinkt. De decibelschaal is logaritmisch. Dit wil zeggen dat drie dB extra een verdubbeling van de geluidsintensiteit betekent. Bijvoorbeeld 100 dB is niet twee keer 50 dB van geluidssterkte, maar veel meer. Zo is een boormachine meer dan twee keer het niveau van een gesprek, maar in decibel al je maar een verdubbeling zien. Er is dus een groot verschil tussen 40 dB en 50 dB. De 50 dB zal dubbel zo luid waargenomen worden als de 40 dB.
Voor toestellen heb je daarnaast de ISO3745:2012-certificaten. Dit is een certificaat die de fabrikant kan verkrijgen nadat het toestel in de hoogste stand getest is. Als je een toestel wilt kopen, kan je ook kijken of die een ‘silent mode’ of ‘slaapmodus’ bezit. Dit is een speciale stand waarbij het toestel nog stiller is om te kunnen slapen.
Tot slot zijn reviews van andere gebruikers bij de aankoop van toestellen ook altijd nuttig. Alhoewel geluid subjectief is, kan je je wel vragen stellen bij een ventilator of mobiele airco die in verschillende reviews als ‘niet stil’ wordt vermeld. Dan misschien toch eens nakijken of er geen variant bestaat met een stiller geluidsniveau.
Welk geluidsniveau is aangenaam?
Nul decibel is de zachtste toon die een mens kan horen. Tot rond de 50 dB is geluid voor ons aangenaam. De grens waarbij we een geluid niet meer aangenaam vinden, ligt rond de 100 dB. Onze pijngrens ligt dan weer rond de 120 dB.
Enkele voorbeelden:
- 10 dB: pc, mug, bladeren in de wind
- 30 dB: fluisteren
- 60 dB: normaal gesprek
- 80 dB: motorfiets, huilende baby
- 110 dB: cirkelzaag, drilboor, discotheek,
- 130 dB: straaljager (pijngrens)
- 180 dB: in onmiddellijk buurt vuurwerk of harde klappen (schade aan het oor)
In de onderstaande Youtube-video hoor je welke geluiden horen bij de verschillende dB, zo kan je geluid vergelijken en krijg je een idee over decibels.
Hoe zit dat met gehoorschade?
Gehoorverlies voel je niet aankomen, dus denk je misschien: dat is toch niet zo erg? Maar het kan in één klap gedaan zijn. Gehoorschade is namelijk onherstelbaar. Je moet dus je oren in ere houden en er zuinig mee omgaan. Maar doen we dat wel? Volgens een rapport uit 2015 van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zou meer dan 50 procent van de jongere mensen onder de 30 jaar te veel blootgesteld worden aan onveilige geluidsniveaus. Het aantal mensen met gehoorschade stijgt hierdoor. Een groot gedeelte hiervan komt door smartphones en muziekspelers. Maar hoe kunnen die schadelijk zijn?
Wat is het gevolg van een te grote geluidsbelasting?
De vraag is wat de gevolgen zijn als iets te luid klinkt. Onbewust heb je vaak de reflex om dan je handen op je oren te leggen of om weg te gaan en de afstand met de geluidsbron te vergroten. Vanaf 40 dB zijn er gevolgen voor de mens mogelijk:
- Vanaf 40 dB: leer- en concentratiestoringen
- Vanaf 60 dB: schade aan het gehoor bij lange blootstelling
- Vanaf 65 dB: 20% meer kans op hart- en bloedvatenaandoeningen
- Vanaf 85 dB: hier kan er al gehoorbeschadiging ontstaan, bijv. op een luidruchtige werkplek
- Vanaf 120 dB: al na korte tijd beschadiging van het gehoor
Bron: Laperre.be
Hoe hoger het geluidsniveau is, hoe korter de tijd is voor het schadelijk zijn voor je gehoor. Maar niveaus die in eerste instantie onschuldig lijken, zijn evengoed schadelijk wanneer je er maar lang genoeg aan blootgesteld wordt. En vanaf 110 dB is het per direct schadelijk.
Welke maatregelen kan ik nemen tegen gehoorschade?
Gehoorschade kan je vermijden door eerst en vooral zelf een aantal maatregelen te nemen zonder dat je dure oordopjes of koptelefoons moet kopen:
- Zet het volume van je muziek niet te luid, gewoon een beetje zachter dan je gewoon bent.
- Als je telefoon een begrenzer heeft, vink die aan. Door dat te doen past je smartphone zich automatisch aan aan de Europese begrenzingsnorm van 85 dB. Als je telefoon dit niet heeft, plaats je volume op 2/3 van het totaal.
- Ga niet te dicht bij speakers staan.
- Werk je in een lawaaiierige omgeving: draag gepaste gehoorbescherming, liefst op maat
- Luister naar je lichaam: als je regelmatig een piep hoort in je oren, is dat een waarschuwing. Word je gevoeli.ger voor bepaalde geluiden, vooral hoge tonen, dan kan dit een teken zijn dat je al gehoorschade hebt.
- Neem regelmatig een pauze voor je oren: zet je koptelefoon of heaset soms eens een momentje af. Dan rusten de trilhaartjes in je oren eventjes.
- Eet gezond, want een gezond en gebalanceerd voedingspatroon (goede vetten, veel antioxidanten) zorgt voor extra bescherming van je gehoorgang.
- Pas op met meeroken: het kan zijn dat je op termijn minder zult horen door een gestremde bloedtoevoer naar je oren.
- Pas ook op met medicijnen die kunnen leiden tot gehoorverlies: in de medicijnwijzer van de Nederlandse Stichting Hoormij kan je lezen welke medicijnen een negatieve invloed kunnen hebben op je gehoor. Je kan er een gratis brochure downloaden.
Wat moet ik kiezen: oordopjes of hoofdtelefoon?
Of het nu oordopjes zijn of een koptelefoon die het best is voor je oren, je leest er van alles over op het internet. Ik heb dus ook nogal wat zoekwerk gehad om er wijs uit te geraken. Dat oordopjes of in-ears goed voor je zijn, is echter een fabeltje. De theorie zou zijn dat geluid van buitenaf dan beter wordt afgestopt omdat ze in je oor zitten en je ze dus minder hard moet zetten om dezelfde ervaring te krijgen. Dat is echter onjuist. In-ears zijn de slechtste keuze wat je gehoor betreft: ze worden immers ongeveer 1 cm van je trommelvlies gedragen en dat is heel diep in je oor als je erbij stil staat. De druk van op het trommelvlies is groter, dus gezond kan dat niet zijn. Oordopjes of in-ears zijn niet automatisch schadelijk, maar dan moet je ze wel goed gebruiken. De gezondste optie die je kan kiezen is dus een hoofdtelefoon of koptelefoon.
Kies ik beter voor open/gesloten of voor on-/over-ear?
Een afdekkende, gesloten of over-ear koptelefoon is de beste keuze. Deze hoofdtelefoons zit namelijk over je oor. Deze koptelefoon is ver van je trommelvlies en zorgt voor weinig omgevingsgeluid. Daardoor kan je volume van je muziek veel lager zetten. Maar ze zijn wel gevaarlijk in het verkeer omdat je geen omgevingsgeluid hoort. Een open of on-ear hoofdtelefoon zit niet volledig om je oor, dus laten ze veel geluid van buitenaf toe. Gevolg: je zet je volume harder. Maar in een rustige omgeving is een on-ear of open koptelefoon geen probleem.
Wat met active noise cancelling of actieve ruisonderdrukking?
De koptelefoons met actieve ruisonderdrukking of active noise cancelling (ANC) zijn nog beter. Want zij reduceren omgevingsgeluiden nog meer. Een koptelefoon met ANC heeft een ingebouwde microfoon die actief het omgevingsgeluid meet. De microfoon zet dat geluid om in een golf die het tegenovergestelde is van dat geluid. Dit wordt met het audiosignaal van je koptelefoon gemengd als een soort ‘anti-geluid’.
Noise cancelling of ruisonderdrukking schakelt niet alles uit. Maar dat hoeft ook niet: zolang je je volume niet te hoog moet zetten en van je muziek kunt genieten, is het toch fantastisch? Het enige nadeel is dat deze koptelefoons duur zijn, dus aan jou de keuze of je het de moeite vindt om dergelijke koptelefoon aan te schaffen. O ja, voor ik het vergeet: niet gebruiken in het verkeer!
Foto: Pixabay
Lees ook bij Luisterinjekot:
Wat is geluid?
Hoe werkt geluid?
Vermijd gehoorschade – ervaar hoe het is om gehoorschade te hebben
Hoe kan een teveel aan decibels schade toebrengen aan je gehoor?
| Als je de inhoud van deze website interessant vindt, mag je me altijd trakteren op een virtuele koffie via https://ko-fi.com/allesinjekot. Op deze website staan er affiliatelinks. Dit kost je niets, maar als je iets aankoopt via een affiliatelink, dan krijg ik een vergoeding, waarvoor dank. Op deze manier kan deze website blijven bestaan. |